Σανατόρια της ορεινής Αρκαδίας

    Περίπου έναν αιώνα πριν, η ανθρωπότητα ζούσε με το φόβο μιας αρρώστιας παλιάς, που το δέκατο ένατο αιώνα και αρχές του εικοστού προκάλεσε πολλούς θανάτους. Ήταν η φυματίωση και οι ασθενείς της αναζητούσαν τη  θεραπεία σε μέρη με καλό κλίμα και μεγάλο υψόμετρο, στο καλό φαγητό και την ανάπαυση. Το Μαίναλο στην ορεινή Αρκαδία ήταν τόπος κατάλληλος για την ίδρυση σανατορίων, που στέκουν ακόμα να μας θυμίζουν εκείνες τις εποχές.

   Το σανατόριο της Βυτίνας  ή της "Ιθώμης", όπως λεγόταν, φτιάχτηκε απο τον πνευμονολόγο Μπόμπολα το 1927, αργότερα πουλήθηκε στο νοσοκομείο της Καλαμάτας και λειτούργησε ως το 1941. Το κτίριο έχει καταρρεύσει σχεδόν ολοκληρωτικά. Συνετέλεσαν ο χρόνος, οι λεηλασίες κι κατασκευή που δεν ήταν πολύ γερή. Το τοπίο που το περιβάλλει είναι μαγευτικό!








   Είναι αδύνατο πια να μπει κανείς μέσα. Από τα παράθυρά του διακρίνονται ελάχιστα οι κοινόχρηστοι χώροι και τα δωμάτια. Μέχρι πριν λίγα χρόνια υπήρχαν και τα καλοριφέρ της κεντρικής θέρμανσης, μεγάλη πολυτέλεια για την εποχή εκείνη, υποθέτω.


Με ποια συναισθήματα θα διάβαιναν αυτά τα κατώφλια...


   Εκεί κοντά, σε σημείο απ' όπου παλιά περνούσε ο δρόμος για το σανατόριο, βρίσκεται ένας βράχος, η Άσπρη Πλάκα, όπως τη ,λένε οι κάτοικοι της Βυτίνας. Πάνω στο βράχο είναι σκαλισμένα ονόματα και χρονολογίες κι η παράδοση λέει ότι κάποια είναι ονόματα ασθενών που θεραπεύτηκαν κι έφυγαν.







     Το δεύτερο σανατόριο της περιοχής βρίσκεται κοντά στο χωριό Μαγούλιανα. Ένα  επιβλητικό πέτρινο κτίριο, που φτιάχτηκε το 1923 με πρωτοβουλία και εράνους της αδερφής του Παύλου Μελά, Άννας Παπαδοπούλου  ή Μανας, για τους άρρωστους στρατιώτες της μικρασιατικής εκστρατείας. Είναι γνωστό ως το "Σανατόριο της Μάνας". Κι εδώ το τοπίο είναι αλπικό, κοντά στα 1500 μέτρα υψόμετρο.



  Εδώ μπορούμε να μπούμε μέσα, αν και δεν έχει απομείνει πια τίποτα στο εσωτερικό.











   Το τρίτο σανατόριο της περιοχής, στο χωριό Αλωνίσταινα, έμεινε ημιτελές.



..................


       Πώς σας φάνηκε αυτή η βόλτα στο παρελθόν; Είναι λυπηρό να βλέπεις αυτά τα κτίσματα, έρημα να καταρρέουν, αλλά από την άλλη συμβολίζουν μια νίκη του ανθρώπου απέναντι σ' εκείνον τον εχθρό, που μας δίνει αισιοδοξία σήμερα που παλεύουμε μ' έναν καινούργιο.
Τα σανατόρια πεθαίνουν γιατί δε τα χρειαζόμαστε πια...


CONVERSATION

13 σχόλια:

  1. Καλησπέρα Νίκη, πολύ ενδιαφέρον το οδοιπορικό σου και πραγματικά πολύ αισιοδόξος ο επίλογός σου. Πράγματι, είναι κρίμα να καταρρέουν αυτά τα κτήρια, τα οποία αποτελούν και δείγματα της πρόσφατης ιστορίας μας. Ηταν συγκλονιστική η δική μας επίσκεψη στην Σπιναλόνγκα, αν θα μπορούσα να σκεφτώ κάποια παρόμοια εμπειρία-επίσκεψη που έχω βιώσει. Φιλάκια πολλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φαντάζομαι Ευγενία μου πόσο φορτισμένο μέρος θα είναι η Σπιναλόγκα. Περυσι που ήρθαμε στην Κρήτη ο χρόνος ήταν ελάχιστος.
      Τα σανατόρια η απομόνωση δεν ήταν τοση. Υπήρχε επισκεπτήριο και σαφως πολύ καλύτερες συνθήκες διαβίωσης.
      Φιλιά!

      Διαγραφή
  2. Μέχρι το ’50-60 ο όρος φθισικός ήταν τρόμος και κατάρα στην Ελλάδα. Όλα αυτά τα μισογκρεμισμένα κτήρια έζησαν την αγωνία και τον πόνο των ασθενών, τις προσευχές και την ελπίδα των οικείων που γεννιόταν ή ξαναζωντάνευε στις αίθουσες αναμονής. Σε ένδειξη σεβασμού και αξιοπρέπειας στην ανθρώπινη ζωή, στις δεκάδες ίσως ζωές που χάθηκαν, θα μπορούσε το κράτος να αξιοποιήσει, για οποιονδήποτε σκοπό στο σύστημα υγείας, τα κτήρια έτσι ώστε να είναι και χρήσιμα και λειτουργικά. Ο πολιτισμός μιας χώρας δεν είναι μόνο τα μουσεία και οι εκδηλώσεις, είναι η αντιμετώπιση της υγείας των πολιτών…Είπαμε…θα μπορούσε!
    Ενδιαφέρουσα ανάρτηση, πικρές οι μνήμες των κτηρίων αν και όμορφες κατασκευές και τοποθεσίες.
    Να είσαι καλά Νίκη μου!
    Σε φιλώ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αννίκα μου, συμφωνώ απόλυτα. Μαθαμε ότι το σανατόριο της Μάνας πουλήθηκε και δρομολογείται η μετατροπή του σε ξενοδοχείο. Μου φαινεται περίεργο... δε θα επέλεγα ποτε να μεινω. Ο πόνος, ο φόβος, η αγωνία των ανθρώπων μένουν στον τοπο που έζησαν.Απο την άλλη τουλάχιστον δε θα γκρεμιστει...
      Φιλιά πολλά!!!

      Διαγραφή
  3. καλημερα αγαπημενη μου
    υπεροχες φωτογραγιες, αυτο το οδοιπορικο μου αρεσε ιδιαιτερα και με ολη την ιστορια που φερει

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Πωπωπωπω απίστευτο οδοιπορικό Νίκη!
    Βουνά φορτωμένα ιστορία! Βλέπω τα ερείπια και ανατριχιάζω λες και ακούω τις φωνές των ασθενών και την αγωνία των ανθρώπων. Πόσες εικόνες και πόσες μνήμες.
    Αλήθεια δεν θα έπρεπε όλα αυτά τα κτίρια να είχαν σωθεί; Να είχα γίνει κάτι σαν μουσεία; Νομίζω θα έπρεπε ως στοιχειώδης σεβασμός.

    Καλησπέρα αγαπητή φίλη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ενας λογοτέχνης δε θα μπορούσε παρα να αναπαραστήσει στο μυαλό του τη ζωή σε τετοια μέρη!
      Το δευτερο , της Μανας, που ειναι πέτρινο, μάθαμε ότι γινεται ξενοδοχείο. Τα αλλα δε σωζονται πια... Μαλιστα εχω διαβάσει ότι της Βυτίνας ειχε μέσα και πρώιμα μηχανήματα απεικονιστικά, που είναι σπανια στην ιατρκή, αλλά ειναι επικίνδυνο να μπουν να τα βγαλουν.

      Διαγραφή
  5. Πολύ ενδιαφέρουσα η ανάρτησή σου, Νίκη μου! Δεν γνώριζα γι αυτά τα σανατόρια...λογικό βέβαια αφού δεν είχα ευκαιρίες να γνωρίσω την Πελοπόννησο εκτός από λίγες μόνο περιοχές της. Πόσοι άνθρωποι θα πέρασαν δύσκολες ώρες μέσα σ'αυτά!
    Φιλιά και καλό Σαββατοκύριακο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αυτούς τους ανθρώπους τους σκέφτομαι συχνά Μαριάννα μου. Ειδικά αυτές τις μέρες που γκρινιάζαμε γιατί "μεναμε σπίτι". Καποιοι επρεπε να φυγουν μακριά, και μάλιστα δεν ήταν βέβαιοι για το τι θα γινόταν...

      Διαγραφή
  6. Και στη Κύπρο υπήρχε αυτή η αρρώστια
    και εδώ σε ένα χωριό υπήρχε σανατόριο {βοηθούσε τους άρρωστους ο καθαρός αέρας γι αυτό και στο συγκεκριμένο τόπο το σανατόριο
    δεν ξέρω αν είναι το μοναδικό σε όλη τη Κυπρο

    ως κτίριο συνεχίζει να υπάρχει
    έγινε νοσοκομείο στο συγκεκριμμένο χωριό
    αλλά ο κοσμος συνεχιζει να το αποκαλει το σανατοριο
    ακομα κι εμεις εννοώ που δεν είμασταν στην εποχή της φυματίωσης

    Εύχομαι να σε βρίσκω καλά. Μετά από ένα διάλειμμα τριών μηνών από το blog μου και το blogging γενικά , επέστρεψα στο blog μου και στην αγαπημένη μου / μας blogογειτονιά και χαίρομαι πολλά για τούτο . Επέστρεψα και ενεργά ( και με νέα ανάρτηση ) .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Πολύ ωραίες εικόνες με πήγαν πραγματικά εκεί

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Back
to top